Di sản Catherine_xứ_Aragon

Sự tưởng niệm

Và dù là người Công giáo cũng như là một Infanta ngoại quốc, Catherine xứ Aragon vẫn được dân chúng Anh yêu mến tận khi bà đã qua đời. Cuốn sách "The Education of Christian Women" của Juan Luis Vives chỉ ra rằng, Catherine có công sức và tận tâm tạo tiền đề cho việc giáo dục của phụ nữ, và cũng chính cuốn sách đã chỉ ra rằng Vương hậu Catherine xứ Aragon đã tạo nên quyền lợi này.

Một bức tượng lưu niệm Catherine xứ Aragon tại Alcalá de Henares.

Một đối thủ chính trị của bà, Thomas Cromwell, đã nói rằng:「"Nếu không phải chỉ vì là phụ nữ, bà ấy có thể vượt qua tất cả người anh hùng trong lịch sử"」[4]. Cũng trong sự kiện Evil May Day vào năm 1517, chính Catherine đã bảo vệ công khai những người phá rối trong vụ việc, vì gia đình họ[106]. Bà cũng được kính trọng rộng rãi khi là người khởi xướng một chương trình quy mô cứu tế những người dân nghèo[106]. Bên cạnh đó, sự phục hưng của chủ nghĩa nhân đạo cũng khởi đầu bởi Catherine, khi bà có vai trò bảo hộ những người dẫn đầu chủ nghĩa này tại Anh, bao gồm Erasmus lẫn Thomas More, cả hai người đều kính trọng Catherine và xem bà là một người tử vì đạo[107][108].

Trong thời kỳ trị vì của con gái bà, Mary I của Anh, Catherine được đính chính lại tính chính danh cuộc hôn nhân với Henry VIII, được định hình là "tốt đẹp và có giá trị", sau một thời gian bị hạ nhục bởi Henry VIII và Anne Boleyn. Nữ vương Mary cũng huy động các họa sĩ vẽ lại những tấm chân dung về bà, trong phương diện tôn giáo hoặc tranh chân dung. Đặc biệt, sự kiện ["Legatine Trial"] là sự kiện quan trọng trong đời Catherine đã được nghiên cứu và minh họa lại trong vô số đề tài tranh ảnh về sau, cũng trở thành đề tài tranh luận của những sử gia và những người làm nghệ thuật. Và vở kịch nổi tiếng của William Shakespeare về Henry VIII cũng tái hiện một cách chính xác như vậy. Chính Shakespeare đã nói về Catherine là 「The queen of earthly queens」, nghĩa là "Queen của tất cả các vị Queen trần tục", nhằm ca ngợi sự vượt trội của bà trong số các Vương hậu hay Nữ vương vào thời điểm ấy[109].

Mộ của bà tại Nhà thờ chính tòa Peterborough, về sau luôn trong tình trạng trang hoàng rực rỡ và luôn đầy hoa của những người thăm viếng, có một số lại tặng quả lưu - đây là do là một phần trên huy hiệu của gia đình cha mẹ bà. Những năm liên tiếp, hàng trăm cuộc tưởng niệm Catherine diễn ra tại khu vực nhà thờ như thông lệ. Vào thế kỉ 20, Vương hậu Mary xứ Teck, vợ của Vua George V của Anh đã cho tu sửa lại một cách quy mô cho mộ của Catherine, cũng cho chỉ định lại danh dự đáng có của bà khi ghi đề mục trên phần giới thiệu của Catherine là ["Queen of England"] - một địa vị chính đáng mà bà đã bị hạ nhục từ khi bị ly khai khỏi triều đình Tudor khi xưa.

Như là một hoạt động danh dự và quy mô nhất vào mỗi năm tại Peterborough, có những lễ cầu siêu để tưởng niệm bà. Một chuỗi những hoạt động quy mô như cầu nguyện, giễu hành và các cuộc hành hương lớn diễn ra với sự chủ trì của người điều hành Peterborough nhằm vinh danh bà, và trong những dịp này, hoa, quả lựu và nến đều được thắp lên hoặc để lên mộ phần của bà. Vào lần kỉ niệm thứ 470 ngày mất của Catherine, Đại sứ Tây Ban Nhã đã đến Vương quốc Liên hiệp Anh để tham dự. Những năm 2010, lời trần tình của bà tại "Legatine Trial" được diễn thuyết quy mô bởi nữ diễn viên Jane Lapotaire.

Trước thời đại của Henry VIII cùng Catherine xứ Aragon, nước Anh chưa bao giờ có tư tưởng để phụ nữ kế vị, vì họ quan niệm phụ nữ lên ngôi sẽ chấm dứt dòng dõi lâu dài, và khiến nội chiến xảy ra, những cuốn sách dạy về cách cai trị, như The Education of a Christian Prince của Eramus đều chỉ nói đến nam giới. Và tuy rằng về sau Henry VIII có vẻ miễn cưỡng khi thừa nhận Mary làm người thừa kế, nhưng Catherine cho rằng một người phụ nữ có giáo dục đầy đủ cũng có khả năng trị vì giỏi, giống như người mẹ vĩ đại của bà, Nữ vương Isabella của Castile. Một nền giáo dục tốt, cùng sự hỗ trợ của tôn giáo chính là hai thứ chính yếu nhất. Về nền giáo dục, Catherine chủ trương nhân đạo, với một người có tài học xuất sắc như Juan Luis Vives hướng dẫn. Và ngài Vives quả thật có ảnh hưởng cực lớn đến Catherine, đặc biệt vấn đề không có nam duệ thừa kế vào những năm gần cuối của bà. Sự ảnh hưởng lâu dài từ Vives đã giúp những thế hệ nữ giới có đà được quyền học và hưởng một nền giáo dục tốt, trong thời đại phụ hệ gay gắt[110]. Việc Catherine hỗ trợ chủ nghĩa nhân đạo cùng nền giáo dục mà bà dành cho con gái Mary, chính là tác động lớn đến học thuyết chủ nghĩa mới tại triều đình Anh[111].

Trong văn hóa đại chúng

Dame Ellen Terry trong vai Catherine xứ Aragon.

Qua nhiều thế kỉ, cùng với Anne Boleyn, Catherine xứ Aragon cũng là nguồn cảm hứng trong nghệ thuật như phim ảnh, tranh ảnhtiểu thuyết, tuy nhiên vai trò của Catherine xứ Aragon đa phần đều là thứ chính hoặc phụ trong những tác phẩm về Anne Boleyn.

Hình ảnh của Catherine xuất hiện nhiều ở kịch và lý lịch học, như học giả người Mỹ là Garrett Mattingly vào thế kỉ 20 có cuốn lý lịch "Katherine of Aragon" nổi tiếng đầu tiên về bà. Sau đó, John E. Paul nghiên cứu về Catherine cùng những người ủng hộ bà trong cuốn sách "Catherine of Aragon and her Friends", một cuốn tiểu sử viết vào năm 1966. Vào những năm đầu thế kỉ 21, học giả Alison Weir bắt đầu nghiên cứu toàn diện về bà qua công trình "The Six Wives of Henry VIII", tiếp đó là Antonia Fraser với cuốn sách cùng tiêu đề y hệt của Weir. Đến kể đến nhất là David Starkey với Six Wives: The Queens of Henry VIII[112][113][114]. Về phương diện kịch, cuộc đời và bài diễn văn huyền thoại của bà được mô tả hoàn hảo trong vở Henry VIII của Shakespeare, về sau được tái hiện vô số lần qua nhiều dạng kịch truyền thống hoặc phim ảnh, với những diễn viên nổi tiếng thủ vai Catherine, gồm có Dame Ellen Terry, Sarah Siddons, Violet VanbrughKate Duchêne. Vở kịch của Shakespeare cho thấy sự cảm thông sâu sắc của đương thời về Catherine xứ Aragon, mặc dù ông đang ở thời đại của Elizabeth I của Anh - con gái của Anne Boleyn, người đã khiến Catherine rơi vào thảm kịch. Nữ diễn viên huyền thoại Sarah Siddons của thế kỉ 18, nhận định với Samuel Johnson rằng bà yêu thích vai diễn này nhất trong tất cả các vai nữ từ khi biết và đọc kịch Shakespeare.

Trong phương diện tiểu thuyết, Catherine cũng được khắc họa, như Katharine, The Virgin Widow, The Shadow of the Pomegranate và The King's Secret Matter của Eleanor Hibbert; Falling Pomegranate Seeds: The Duty of Daughters của Wendy J. Dunn; Catherine of Aragon: An Intimate History of Henry VIII's True Wife của Amy Licence; The Constant Princess, The Other Boleyn Girl, The King's Curse và Three Sisters, Three Queens của Philippa Gregory; Isabella's Daughter của Charity Bishop; Katherine of Aragon, The True Queen của Alison Weir; và Wolf Hall của Hilary Mantel.

Thời đại phim ảnh cũng không ít các tác phẩm về Catherine xứ Aragon, chủ yếu lấy đề tài về Henry VIII cùng những người vợ của mình. Trong bộ phim nổi tiếng vào thế kỉ 20 và từng được đề cử và thắng giải Oscar, Anne of the Thousand Days, nữ diễn viên Irene Papas thủ vai Catherine xứ Aragon.

Sau đó là những loạt phim như:

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Catherine_xứ_Aragon http://bartleby.com/344/83.html //books.google.com/books?id=FiXjKTkR0QYC&pg=PA32 //books.google.com/books?id=SS8skdljd44C&pg=PA223 http://www.historyonthenet.com/Chronology/timeline... http://www.katharineofaragon.com/ http://bbs.keyhole.com/ubb/showflat.php?Cat=0&Numb... http://departments.kings.edu/womens_history/cathya... //www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1139382 //www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6387336 http://englishhistory.net/tudor/monarchs/aragon.ht...